بسته جدید مالی و پولی بانک مرکزی ترکیه برای کنترل بازار ارز

به گزارش روز دوشنبه ایرنا، بسته حمایتی بانک مرکزی ترکیه که با هدف کلی حفظ عملکرد بازارهای مالی و پولی این کشور تدوین شده است، از امروز به اجرا در می آید.

بر اساس تدابیر بانک مرکزی ترکیه، برای ثبات در بازار پولی و ارزی کشور، 10 میلیارد لیر ترکیه٬ 6 میلیارد دلار و همچنین طلا به ارزش سه میلیارد دلار به سیستم مالی کشور تزریق می شود.

بر اساس این بسته ارائه شده، در صورت لزوم، محدودیت 50 میلیارد دلاری که بانک ها می توانند برای خرید ذخیره ارزهای خارجی استفاده کنند، قابل افزایش بوده و ممکن است شرایط استفاده آن نیز تسهیل شود.

طبق تدابیر و بسته اعلام شده، بانک ها قادر خواهند بود تا از امکانات ذخیره ارزی علاوه بر سپرده های یک هفته ای٬ در سپرده های یک ماهه نیز استفاده کنند.

بانک مرکزی ترکیه همچنین اعلام کرد که در طول شبانه روز، تمام نقدینگی مورد نیاز بانک ها٬ در چارچوب امکانات موجود تامین خواهد شد.

بر اساس تصمیم بانک مرکزی ترکیه، وثیقه ارزی مبادلات لیر ترکیه نیز از 7.2 میلیارد به 20 میلیارد یورو افزایش یافته است.

• تدابیر وزارت خزانه داری و دارایی ترکیه

برات آلبایراک وزیر خزانه داری و دارایی امروز از اجرای برنامه عملیاتی اقتصادی ترکیه برای مهار افزایش نرخ ارز از امشب خبر داد و گفت: در قالب این برنامه ویژه با همراهی بانک ها، بنگاه های کوچک و متوسط که تحت تاثیر نوسانات ارزی قرار گرفته اند، مورد حمایت قرار می گیرند.

وی با انتشار مطلبی در حساب کاربری توئیتر خود اعلام کرد: با همکاری بانک‎ها و اداره نظارت بر بانک‌ها و مؤسسات اعتباری این تدابیر را به سرعت اجرا خواهیم کرد و ادارات مربوطه اقدامات لازم برای مهار نوسان بازار را انجام خواهند داد.

وی با رد ادعاهای مربوط به مصادره سپرده های ارزی و تبدیل دارایی حساب های ارزی به لیر افزود: با افرادی که این گونه شایعات را منتشر می کنند، به شدت برخورد خواهیم کرد.

این مقام اقتصادی دولت اردوغان انضباط بودجه را بخش مهمی از رویکرد جدید اقتصادی ترکیه اعلام کرد و گفت: برای اثبات حساسیت این موضوع، بودجه را در چارچوب تعریف شده قانون اجرا خواهیم کرد و به تمام ادارات و وزرا و مسئولان دولتی در زمینه موضع قاطع در برابر مخارج خارج از بودجه تذکر لازم داده شده است.

آلبایراک تاکید کرد: از این پس هنگام سرمایه گذاری و هزینه به سه مساله نقش فن آوری با ارزش افزوده بالا در تولید، افزایش صادرات و کاهش کسری بودجه توجه ویژه خواهد شد و و با حمایت مردم، سیاست منطقی، پایدار و قاطعانه پیروز خواهیم شد.

وزیر خزانه داری و دارایی ترکیه همچنین با بیان این که افزایش نرخ ارز بر اساس داده های اقتصادی قابل توجیه نیست، اظهار کرد: تحولات بازار ارز ترکیه نشانه بارز یک حمله است که از سوی بزرگترین بازیگر سیستم تامین مالی جهانی آغاز شده است و در کلیه کشورهای در حال توسعه وضعیت مشابه ایجاد خواهد کرد.

• تصمیم نهادهای بانکی، اقتصادی و سیاسی ترکیه

همچنین در اجرای سیاست های کنترلی دولت ترکیه در مهار نرخ ارزهای خارجی، سازمان تنظیم و نظارت بر بانکداری ترکیه(BDDK) نیز در معاملات تبدیل ارز محدودیت ایجاد کرد.

بر این اساس تصمیم این نهاد عالی بانکی، مجموع معاملات خرید ارز با پرداخت لیر ترک و امور مشابه توسط بانک های داخلی حداکثر به میزان 50 درصد از کل منابع آنها می تواند باشد.

در پی اتخاذ تدابیر مالی و اقتصادی در قبال حملات مالی و تحریم های آمریکا علیه ترکیه از سوی بانک مرکزی ترکیه، قیمت دلار و یورو که از صبح امروز در حال افزایش بود، اندکی کاهش یافت.

شورای بازار سرمایه ترکیه(SPK) نیز با انتشار بیانیه ای اعلام کرد که علیه کسانی که در رابطه با بانک ها، مؤسسه های مالی و شرکت ها، اخبار دروغ طرح و منتشر می کنند، اقدام قانونی لازم با قاطعیت انجام خواهد شد.

بنا به اعلام این شورا، برای عملکرد موثر، امن و شفاف بازار سرمایه ترکیه، کلیه تدابیر لازم از سوی این شورا اتخاذ شده است.

وزارت کشور ترکیه نیز در همین رابطه اعلام کرد که در خصوص گردانندگان 346 حساب کاربری در صفحات اجتماعی که با انتشار و اشتراک گذاری مطالبی٬ سبب التهاب بازار ارز شده بودند٬ تحقیقات قضایی آغاز شده است.

وزارت کشور ترکیه با انتشار بیانیه ای اعلام کرد: نیروهای شعبه مبارزه با جرایم سایبری اداره امنیت ترکیه اقدامات قضایی لازم درباره افرادی که با فعالیت در فضای مجازی سبب التهاب بازار ارز شده و با تحریک افکار عمومی قصد تاثیر منفی بر اقتصاد ترکیه از طریق کانال ارز را داشتند، آغاز کرده است.

مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه نیز امروز در واکنش با التهابات در بازار ارز ترکیه اعلام کرد: 'به رغم همه عملیات روانی و سیاه نمایی، ترکیه یکی از مناسب ترین کشورها برای سرمایه گذاری در جهان است.

وی با بیان این که موافق دیپلماسی و مصالحه هستیم ولی تحمیل را هرگز نمی پذیریم، افزود: انتظار ما این است که ایالات متحده آمریکا نسبت به روابط دوستی سنتی و همچنین اتحاد با ترکیه در ناتو، پایبند باشد.

وبسایت خبر.7 ترکیه اعلام کرد که در پی بروز تنش بین ترکیه و آمریکا، در کشور قطر و شهر صیدای لبنان نیز کمپین های مردمی در حمایت از لیر ترکیه شکل گرفته است.

فیروز باغلی کایا رییس اتحادیه آژانس های گردشگری ترکیه نیز امروز اعلام کرد که امسال درآمدهای ارزی بخش گردشگری ترکیه با افزایش چشمگیر به بیش از 32 میلیارد دلار خواهد رسید.

وی گردشگری را یکی از مهمترین بخش های تامین مالی و بودجه جاری و ارزی ترکیه عنوان کرد و گفت: درآمد ارزی بخش گردشگری ترکیه امسال بیش از 30 درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته و ورود بیش از 40 میلیون گردشگر تا آخر سال پیش بینی می شود.

وی افزایش نرخ ارزهای خارجی را بدون پایه ها و دلایل اقتصادی دانست و بیان کرد: کاهش ارزش لیر در بازار ترکیه علل سیاسی دارد و یک حمله حساب شده علیه اقتصاد ترکیه در جریان است.

• واکنش مقامات ترکیه به نوسان نرخ ارز در این کشور

رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه نیز روز گذشته طی سخنرانی در کنگره استانی حزب عدالت و توسعه در شهر ترابوزان ترکیه با بیان این که 'بار دیگر با یک بازی سیاسی و موذیانه مواجه هستیم'، خطاب به آمریکا بیان کرد: بازی شما را دیدیم و حریف می طلبیم.

وی تاکید کرد: آنچه را که نتوانستند با کودتا و اقدامات تحریک آمیز عملی کنند، می خواهند با پول و افزایش نرخ ارز انجام دهند و اسم این اقدام به صراحت جنگ اقتصادی است.

وی اضافه کرد: از نقشه آنها در ایجاد بحران ارزی آگاه هستیم و آن را به چالش می کشیم.

وی با مخاطب قرار دادن دولت آمریکا افزود: شما با دلار ترکیه را هدف قرار می دهید، ما نیز از راههای دیگر دنبال چاره کار خواهیم بود.

رییس جمهوری ترکیه همچنین گفت: پاسخ کسی را که به تمام کشورهای جهان از جمله ترکیه اعلام جنگ تجاری کرده است، با رفتن به سوی بازار‌ها، همکاری‌ها و اتحاد‌های جدید خواهیم داد.

اردوغان دو روز پیش نیز در واکنش به افزایش چمشگیر نرخ ارزهای خارجی در ترکیه خطاب به مردم ترکیه گفت: کسانی که دلار، یورو و طلا در خانه دارند، آن را به بانک ها آورده و به لیر تبدیل کرده و در این مبارزه ملی مشارکت کنند.

وی با بیان این که 'اگر آنها دلار دارند، ما هم خدا را داریم'، اضافه کرد: این اقدام مردم پاسخی دندان شکن به افرادی است که به اقتصاد ترکیه حمله کرده اند.

رییس جمهوری ترکیه با بیان این که 'آماده مواجهه با هر سناریوی منفی هستیم' گفت: کسانی که از افزایش نرخ ارز، بهره بانکی و تهدیدات خارجی راضی هستند، بیهوده خوشحال نباشند.

• وضعیت کنونی بازار ارز ترکیه

نرخ ارزهای خارجی در بازار ترکیه که از یک هفته پیش در حال افزایش بود، امروز دوشنبه و در اولین روز هفته کاری باز هم رکورد جدی را ثبت کرد.

امروز ارزش لیر ترکیه در برابر یورو هفت درصد و در برابر دلار هشت درصد نسبت به روز گذشته کاهش یافت.

مجموع افت ارزش پول ملی ترکیه در برابر دلار طی سال جاری میلادی نیز به 84.2 درصد و در برابر یورو به حدود 74.2 درصد رسیده است.

به علت افزایش مستمر نرخ ارزهای خارجی، خرید و فروش دلار و یورو در صرافی های ترکیه نیز متوقف شده است.

اوایل سال جاری میلادی، قیمت هر دلار 3.75 لیر در بازار ترکیه معامله می شد اما این نرخ امروز به رقم بی سابقه 6.91 لیر رسید و با افت ارزش 84.2 درصدی ارزش لیر در برابر دلار، رکورد جدیدی در بازار پولی ترکیه ثبت شد.

همچنین اول سال 2018، قیمت هر یورو در بازار ترکیه 4.5 لیر بود اما با افزایش چشمگیر به خصوص در چند روز اخیر به رقم بی سابقه 7.84 لیر رسید و ارزش لیر در برابر یورو 74.2 درصد افت کرد.
از صبح روز جمعه در پی سقوط چشمگیر ارزش پول ملی ترکیه، رسانه ها و صرافی های این کشور نرخ ارز را به صورت لحظه ای اعلام می کنند.

• علل افت ارزش لیر در برابر ارزهای خارجی

بروز تنش اخیر میان آنکارا و واشنگتن بر سر محکومیت حبس کشیش آمریکایی در ازمیر و اقدام متقابل دو کشور در تحریم وزرای کشور و دادگستری همدیگر، نگرانی هایی در بازارهای مالی و پولی ترکیه ایجاد کرده و موجب افزایش نرخ ارز در این کشور شده است که همچنان ادامه دارد.

همچنین با اعلام تصمیم دونالد ترامپ رییس جمهوری ایالات متحده آمریکا مبنی بر دو برابر شدن تعرفه های واردات فلزات تولید ترکیه به آمریکا که از امروز اجرا می شود، افزایش نرخ ارزهای خارجی در ترکیه شدت گرفته است.

مقامات دو کشور طی هفته گذشته برای حل اختلافات فی مابین در واشنگتن مذاکره کردند و پیش بینی کارشناسان اقتصادی ترک حاکی از کاهش نرخ دلار پس از مذاکرات بود اما افزایش دوباره نرخ دلار در بازار امروز ترکیه نشان داد که این مذاکرات بی نتیجه بوده است.

بازارهای ترکیه در انتظار اعمال سیاست اقتصادی تازه دولت این کشور برای بازگشت ارزش پول ملی و ثبات است ولی کارشناسان نگران دچار شدن ترکیه به یک بحران اقتصادی در پی سقوط ارزش لیر هستند.

دلیل نگرانی کارشناسان اقتصادی کاهش حدود 18 درصدی شاخص بازار بورس ترکیه در سال جای، افزایش 18 درصدی میزان بدهی دولتی در یک سال اخیر، افزایش نرخ تورم تا سقف 13.4 درصد و کاهش سرسام آور و 84 درصدی ارزش پول ملی ترکیه در برابر دلار در سال جاری میلادی است.

سرمایه گذاران نگران هستند که شرکت های ساختمان سازی ترکیه که برای سود کردن در بازار پررونق ساخت و ساز در این کشور وام گرفته بودند، در بازپرداخت وام دریافتی به دلار و یورو دچار مشکل شوند.

بسیاری از تحلیل گران ترک به ویژه مفسران نزدیک به حزب حاکم ترکیه بر این باورند که افزایش چشمگیر نرخ ارزهای خارجی در بازار ترکیه را که موجب ایجاد نگرانی جدی در میان مسئولان و مردم این کشور شده، فتنه ای جدید علیه اقتصاد ترکیه است.

ثبات در بازار ارز و جلوگیری از نوسان نرخ ارز در ترکیه از زمان روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه در سال 2002 از جمله دستاوردهای دولت و حزب کنونی ترکیه بوده ولی در یک سال گذشته با افزایش نرخ ارز، این دستاورد به چالش کشیده شده است.